Nieuwe Veste 10 jaar zelfstandig

Waar ik trots op ben, terugkijkend op de afgelopen 10 jaar

Nieuwe Veste is een verzamelpunt voor alle kunstenaarszielen. Het gebouw en de prachtige oude tuin laten al zien dat het nieuwe steunt op het oude en wortelt in aarde die gevoed wil worden met frisse ideeën. Ik werk nog niet zo lang voor NV als docent creatief schrijven maar voel me thuis in het team dat bestaat uit veel verschillende mensen en disciplines. In de afgelopen jaren gaf ik de cursus creatief schrijven en biografische verkenningen. Dit najaar heb ik het taalatelier op basisschool De Wisselaar verzorgd. Daar heb ik met kinderen gedichtjes gemaakt en gewerkt aan een eigen boekje.

Juist het eigene en ook het eigenzinnige dat er mag zijn en dat ruimte krijgt in het werk, zorgt bij mij voor een speciaal gevoel van trots. Hier is plek voor iedereen. Hier wordt vernieuwing enthousiast begroet en hier is een sfeer waar co-creatie; inhoud en techniek hand in hand gaan. Er is een sfeer van openheid en ik voel me uitgenodigd om nieuwe kunstzinnige activiteiten te ontwerpen.

De meerwaarde van Nieuwe Veste in de maatschappij

NV heeft een belangrijke verbindende functie op het gebied van artistieke leerprocessen en kunstzinnig werken. Kunst en muziek zijn belangrijke uitdrukkingsvormen in het menselijke bestaan. Het zijn de talen waarmee we emoties als verdriet, angst maar ook geluk en hoop aan anderen meedelen. NV geeft door middel van aanleren van technieken en kunsteducatie kinderen en volwassenen de mogelijkheid om hun persoonlijke werkelijkheid zichtbaar te maken. Voor veel jongeren is kunst een manier om zich in een woelige, telkens veranderende wereld staande te houden. Meerwaarde van NV is dat ze voorwaarden schept voor jongeren om een evenwichtige ontwikkeling door te maken en door voldoende uitdrukkingsmogelijkheden te ervaren, de groei naar een eigen identiteit.

Leren kennen van mogelijkheden

Volwassenen ervaren eveneens groei en verbinding door de aanwezige kunstzinnige activiteiten en door de samenwerking van NV met vrije kunstenaars. Het leven wint aan betekenis wanneer we door vormgeven een taal vinden voor het onzegbare of het delicate. Het gebruik van technieken en materialen vormen een creatieve uitdaging en de verschillende domeinen beeldende kunsten vormgeving, muziek, dans, theater, film, literatuur, poëzie, mediakunst, urban arts, design en cross-overs tussen disciplines bieden talloze mogelijkheden om vorm te geven.

Docenten coachen het creatieve proces van cursisten, ze stimuleren hen en dagen hen uit en lokken ambitie uit. De maatschappij is een participatiesamenleving waarin iedereen de kans moet krijgen om mee te doen. De meerwaarde van NV is dat mensen zich hier bewust worden van wat ze allemaal kunnen. Ze leren hun mogelijkheden kennen in plaats dat ze ingehouden moeten leven met hun beperkingen. De samenleving wordt mooier met mensen die artistiek gedreven zijn en die nieuwsgierig zijn, onbevooroordeeld, speels en die kunnen samenwerken.  

Wie maakt het verschil?

Elke docent met liefde voor zijn vak en die het met passie uitdraagt is belangrijk. Het gaat om het stellen van de juiste vragen : Hoe krijgen we ons aangeboren creatieve talent aan de praat? Hoe scheppen we die moedige en originele concepten die extra waarde geven aan ons leven en misschien ook wel aan de hele wereld? Hoe kunnen we het element ontdekken dat de verbeeldingskracht voedt? Als je om je heen kijkt, naar al het moois, komt kunst  heel dichtbij. Er zijn mensen nodig die duidelijk kunnen maken dat kunst(maken) net zo belangrijk is als eten en drinken en slapen. Jazeker, er moeten mensen zijn die zonnen aansteken. Kunst is vitaal in het dagelijks bestaan.

 Voorwaarden scheppen

Ik denk dat het van groot belang is dat de gemeente zorgt voor voldoende geld en dat er direct wordt samengewerkt door musea, theaters en andere culturele organisaties. De verschillende domeinen moeten worden samengebracht. Het belang en de noodzaak van kunst en kunstzinnige vorming moet duidelijk zijn. Er wordt van alles gemeten om vast te stellen wat goed is voor ons en de samenleving.  Volgens Maxim Februari, kunsthistoricus, filosoof en ethicus, moeten we vóór het meten eerst de normatieve vraag beantwoorden wat deugdzaam is.  We moeten terug keren naar de vraag wat individuele mensen wensen en vinden. Onze cultuur is gericht geraakt op controle en op simplificerende beschrijvingen van menselijk gedrag. Goed wordt gedefinieerd als statistisch normaal en daarmee vindt er een reductie van de mens plaats.

Kunst is dichtbij

We moeten dus de wijken in en met gewone mensen gaan praten over wat nodig is. Vitaliteit brengen en duidelijk maken dat kunst een belangrijk onderdeel is van het dagelijkse leven en een belangrijke functie heeft.  Kunst en kunstzinnige vorming is altijd al belangrijk geweest voor de verspreiding van politieke en filosofische ideeën.  Er zijn ideeën en idealen te ontdekken achter schilderijen en voorwerpen uit het dagelijkse leven. Kunst is heel dichtbij. Je kunt het zelf maken met je verbeeldingskracht. Mensen die dat laten zien, zijn belangrijk. Op scholen bijvoorbeeld in het Taalatelier. De wijze waarop succesvolle kunstenaars werken is zo kenmerkend, dat je goed kunt zien hoe een creatieve geest werkt die maximaal functioneert. Creativiteit is de bevestiging dat we leven en laat zien dat we met de tastbare wereld verbonden zijn als de verwezenlijking van onze ideeën. Het mooiste voorbeeld daarvan is de jongen die zijn zelf gescheven boek de bibliotheek binnensmokkelde. De bibliotheek heeft het opgenomen en uitgevers willen het publiceren; The Adventures of Dillon Helbig’s Christmas. Een idee kan een tastbare vorm krijgen. Dat kunnen docenten cursisten leren. Ze kunnen mensen de ervaring geven dat iets hen raakt, dat ze het waardevolle zien en voelen dat ze leven. Iemand die dat kan, die is belangrijk.

Monique Smit,

Docent schrijven Nieuwe Veste    2 februari 2022…

…en tussen het beton zag ik het groen van de natuur (door Sam Kustermans)

Elke laatste zondagmiddag van de maand is er schrijfcafé Breda in Nieuwe Veste. Telkens is er een ander thema. Dit keer is het Natuur en ‘Bloesemingen en overvloed’. Zondag, 30 januari 2022 schrijven we gedichten en het voordragen van de gedichten is een extra uitdaging. Toch staan de dichters zonder schroom op het podium en geven ze een mooie performance. Zo oefenen ze tegelijkertijd in optreden voor publiek.

De middag begint in de de tuin waar we de oude bomen bewonderen. We schrijven vrije verzen, woordgedichten en rondelen en worden lyrisch over Lydia’s dadeltaart. Sam en Kelly zijn op het filmpje te zien en Angèle Meindert en Wilma. In het filmpje zie en hoor je de gedichten die werden geschreven.

Volgende Schrijfcafe is op zondagmiddag 6 maart. Een ticket kun je via de site van Nieuwe Veste bestellen.

…

Kom zondagmiddag 30 januari in Schrijfcafé Breda onder de betovering van de oude moerbeibomen in de tuin van de nieuwe Veste

Warm nest

Breda – zondag 30 januari van 14.00 – 16.00 in Nieuwe Veste, Molenstraat 6 Het grootste poëziefeest van de Lage Landen wordt in 2022 voor de tiende keer gevierd. We laten we ons inspireren door de poëzie in de natuur, door kleine letterzetterbeestjeswoorden en zwierige plantenzinnen.  Wandelend tussen de oude moerbeibomen dromen we over een groene toekomst vol bloesemingen en overvloed. De tuin van Culturele markthal Nieuwe Veste voelt als een warm nest midden in de stad. Zondagmiddag strijken we hier neer om onze poëzie te vinden en samen gedichten te schrijven.

Speelse opdrachten

Aan de hand van luchtige schrijfopdrachten leer je verwoorden wat de natuur voor jou betekent. Met al haar vormen, kleuren en wisselende seizoenen is het een poëtische wereld op zich. In de ziel van de natuur vind je de natuur van je ziel; rustgevend, ontzagwekkend en mooi. Aan de hand van oefeningen schrijven we elfjes, vrije verzen en rondelen die we aan elkaar voorlezen. Je hoeft geen schrijfervaring te hebben om te kunnen deelnemen. Kosten zijn 15 euro. Neem pen en papier mee en geef je op via https://www.eventbrite.nl/e/tickets-schrijfcafe-breda-221341928667?aff=ebdssbonlinesearch

Tot zondag! Met poëtische groet, Monique Smit …

Boven, in het topje van de boom stond ik als een verlichte engel. Hoe ik daar gekomen was, is een vreemd verhaal:  Ik was al afgedankt en een beetje flemerig bedankt voor mijn rol als engel boven de kerststal in een nogal rumoerig huishouden. Tussen een heleboel kerstballen, vogeltjes en veelkleurige kerstboomhangers werd ik door de vrouw des huizes afgevoerd naar het kringloopcentrum.

                ‘Zo, opgeruimd staat netjes’, zei ze, terwijl ze de doos ferm op een pallet zwaaide.

Maandenlang lag ik in de donkerte en ik was allang vergeten dat ik nog bestond, tot het deksel van de doos werd gehaald en ik in een lawine belandde toen deze leeggeschud werd. Tussen gekleurde scherven kwam ik tot mijn positieven en ik keek in het vriendelijke gezicht van een oudere vrouw. Er verschenen duizend kleine rimpeltjes rond haar ogen toen ze me aandachtig bekeek.

                ‘Jij bent speciaal’, zei ze. ‘Je bent nog gaaf. Ik zie geen gebrokenheid aan je maar ik weet dat die ook van binnen kan zitten’, fluisterde ze. ‘Ik leg je bij de kerstversiering en zal elke dag komen kijken of je al gekozen bent.’

Ze hield woord: elke dag zag ik haar lieve gezicht en haar ogen straalden als sterren als ze me zag. Telkens als haar blik op me rustte, voelde ik me meer aanwezig in het bestaan. Het was alsof ik me door haar lieve gelaat, pas echt realiseerde wat het betekent om engel zijn. De aanwezigheid van deze vrouw, Lucia, wekte me weer tot leven. Zo gingen er dagen voorbij tot ik opgetild werd door een kleine kinderhand. Hij hoorde bij een meisje met blozende wangen en heldere ogen, dat me verrukt in zich opnam.

                ‘Engeltje wat ben je mooi!’ riep ze uit.

Ik bloosde en engelen gaan dan schitteren;  de engelenglow kwam over me.

‘mama, mag ik haar meenemen voor thuis?’

‘Nee, schat, we hebben al teveel spullen in huis. We moeten juist ont-spullen.’ 

‘Maar mama, ik wil het zo graag’ riep het kind naar haar moeder die resoluut naar de uitgang beende. Lucia, die het tafereel vanaf een afstandje had gevolgd, drukte het meisje vijftig eurocent in haar hand. ‘

‘Niks tegen mama zeggen, hiermee kun je het engeltje betalen. Ga maar gauw naar de kassa.’

Nu werden de blosjes van het meisje nog roder en ze stamelde:

‘Dank u wel. Dit wordt onze kerstengel. Ik ga haar inpakken voor mama.’

Lucia keek naar me en zei:

‘Het is een prachtig geschenk. Ze brengt licht waar het donker is. Vanzelfsprekend was haar mama geroerd en ik zag dat het ook een beetje lichter om haar heen werd. Opgetild werd ik en nu ik hier hoog sta, op de top van de boom in dit warme huis, ben ik het licht zelve geworden; ik straal!

  Liefs, Monique, december 2021…

Yoga maakt fit en blij
Vanaf maandag 31 mei gaan de yogalessen weer van start. Yogabeoefening houdt je lenig. Je wordt je bewust van de energie in het
lichaam en hoe je deze kunt sturen en uitbreiden. Yoga is weldadig bij stress,
pijnlijke gewrichten, rugpijn, hyperventilatie en tal van andere klachten.
Neem voor een gratis proefles, privéles of meer informatie contact met me op.

Tot ziens!

Monique

0612286386…

Levensverhalen schrijven

Wat mij boeit in de verhalen die mensen over zichzelf schrijven is hun orginaliteit, hun echtheid en de manier waarop ze verbindingen leggen. Hella Haasse heeft jaren geleden diverse autobiografische geschriften gepubliceerd. Arthur Japin heeft vorig jaar in Geluk een geheimtaal zijn dagboeken gepubliceerd. Veel boeken die niet onder de noemer autobiografie zijn verschenen bevatten herinneringen uit  het eigen leven van de auteur. In  ‘Uit het leven van een hond’ van Sander Kollaard en in Thuis van Daniel Schreiber lees ik ook details uit het eigen leven.

                Wat mij boeit zijn reflecties over de eigen identiteit. Hoe neemt de auteur zichzelf waar? In hoeverre is iemand in staat afstand te nemen van zichzelf? Het is boeiend om getuige te mogen zijn van een ontdekkingstocht en de verwondering die iemand ten deel kan vallen om telkens nieuwe landschappen in zijn of haar leven te ontdekken.

Zintuiglijk schrijven

Wat voor levendigheid zorgt zijn zintuiglijke indrukken tot in detail beschreven en waardoor het is alsof ik er zelf bij ben. De vergelijkingen die iemand maakt en hoe de levende werkelijkheid er uitziet, hoe iemand waarneemt en hoe deze realiteit zich uitbreidt waardoor er nieuwe inzichten ontstaan; ze geven hoop en vertrouwen, de levenslessen van anderen. Het is voor een deel het meebeleven van de emoties van anderen. Ik voel mee met de ander en blijf toch een beetje op afstand. Dat is een riante positie. Ik leef me in zonder dat de gebeurtenissen en de emoties al te diep door me heen snijden. In het lezen van de belevenissen, struggles en de gedachten die men daarover heeft, word je meegevoerd in momentopnamen van een werkelijkheid, terwijl je tegelijkertijd ook zelf vanuit een helikoptervisie het geheel kunt waarnemen. De auteur geeft met zijn woorden een indruk van hoe het is en deze indruk toets je tegelijkertijd aan je eigen ‘oordeel’ of kennis.

               

Betweters

Het is dan ook mooi als er niet al te veel uitleg wordt gegeven of aanwijzingen voor hoe de lezer het geschrevene dient te interpreteren. Dat maakt teksten vaak betweterig en saai. Ik krijg dan zelfs een gevoel van opstandigheid. Waar ik ook een beetje kriegelig van word, is zelfmedelijden. Ik heb boeken gerecenseerd met waargebeurde geschiedenissen die bleven steken in zelfbeklag. Dat is jammer. In het ideale geval, heeft de schrijver ook momenten waarop hij zelf afstand neemt van zijn verhaal of ten minste vraagtekens zet bij conclusies.

                Sander Kollaard schrijft bijvoorbeeld met oog voor detail en zo specifiek en genuanceerd dat het me ontroert en terug brengt naar mijn eigen herinneringen. Het singuliere of individuele is drager van liefde en van zin. De Franse filosoof Luc Ferry, schrijft in ‘Beginnen met filosofie’ dat het kenmerkende van een groot werk is dat het bijzondere zich verheft tot het universele. Dat lijkt mij een van de belangrijkste criteria waar een  biografie aan zou moeten voldoen: Een hoog niveau van singulariteit en daar toch bovenuit stijgen. Het moet zo zijn dat de ander, ondanks de voor hem ‘vreemde werkelijkheid’ zich toch kan verbinden. Anders gezegd: Om een ander te begrijpen moet ik me losmaken van mezelf en krijg ik toegang tot een breder en rijker bewustzijn.

             

Verruimd denken

Het is mooi als de ander me kan inwijden in een wijsheid die verder reikt dan de mijne, die me een structuur biedt. Het kan ook een wetenschappelijke denktraditie zijn waarbij telkens een aspect wordt toegevoegd of wordt uitgebouwd waardoor er meer inzicht ontstaat in juist dat aspect van het denken. Zo is er de noodzaak van verruimd denken waarbij je je losmaakt van jezelf en je in plaats van de ander stelt. Dat maakt het mogelijk om de ander beter te begrijpen en je leert ook om je eigen oordelen vanuit het standpunt van anderen te bezien. Dat houdt in het vermogen tot zelfreflectie en afstand kunnen nemen van jezelf.

Dat betekent niet dat diepe emoties opzij geschoven moeten worden. Daar moet juist ook ruimte voor gemaakt worden, hoe ongemakkelijk ze ook zijn. Het verruimde denken is geworteld in het humanisme. Het leert dat je je eigenaardigheden niet hoeft te verloochenen maar dat ze, wanneer je er afstand van neemt, ze kunt bezien vanuit een ander gezichtspunt waardoor ze minder in zichzelf gekeerd blijven. In zekere zin is dat ook wat er gebeurt als mensen in cursussen creatief  schrijven hun pijnlijke ervaringen in een andere vorm kunnen gieten. Het kan zelfs zomaar zijn dat een levenslang gevoel van schaamte zich transformeert in iets heel grappigs waardoor het lichter wordt.

Helen

Ik hoop zelf dat ik meer inzicht krijg in de thema’s die mijn leven kenmerken. Het schrijfavontuur lokt: welke geheimen liggen er in mijn geheugen verscholen? Wat gebeurt er als ik ze projecteer op het scherm van mijn huidige bewustzijn? Welke schrijftechnieken ga ik toepassen? Een (auto)biografie laat een ontwikkeling zien van iemands persoonlijkheid en het leven wordt altijd achteraf beschreven. Kierkegaard zei dat het leven alleen achterwaarts kan worden begrepen. Toch denk ik dat er ook essenties wegzakken die liggen te wachten op een aandachtige beschouwing.

Waar ik naar verlang in  literatuur is geraakt worden diep van binnen. Een werkelijk goede tekst verbindt de lezer met zichzelf. Zoals Kafka zegt: ‘Een boek is een bijl voor de bevroren zee in ons.’ Er kan een plotseling inzicht optreden maar ook kan er langzaam iets beginnen te dagen. In dat geval smelt het ijs en wordt het ons gelijdelijk aan helder.

Er kan ook sprake zijn van een vermoeden: Die gewaarwording  lijkt het een beetje op wat in het gedicht: Het kind en ik  van Nijhof gebeurt. Maar toen heeft het geschreven, zonder haast en zonder schroom, al wat ik van mijn leven nog ooit te schrijven droom.

Een verheffend verhaal …

Online schrijfcafe Breda

Schrijf of lees je graag? Wil je in contact komen met andere schrijvers en aan de slag met sprankelende schrijfopdrachten? Kom dan eens naar het online schrijfcafé Breda.  In maart is het schrijfcafe elke dinsdagavond van 19.30 – 21.30 uur geopend. De kosten zijn 15,- Schrijfdocent is Monique Smit. Het eerstvolgende schrijfcafe is op dinsdag 2 maart 2021. Aan de hand van een thema krijg je schrijfopdrachten. Je doet inspiratie op, schrijft samen met andere schrijvers en wisselt tips uit. De sfeer is ongedwongen. De opdrachten zijn speels en luchtig. Wist je dat je stemming verbetert door het delen van ervaringen en dat bezig zijn met ‘betekenis geven’ een transformerende kracht heeft? Ruimte maken voor emoties in je leven zorgt ervoor dat je ook verbinding maakt met het emotionele leven van anderen. Creatief schrijven is een prettige manier om je binnenwereld te verkennen. We doen dat met behulp van schrijftechnieken zoals poëzie, fictie, drama en creatieve non-fictie. Voor veel mensen is schrijven een vast onderdeel van het leven, zoals lichaamsbeweging of meditatie. Het vermogen om de wereld vanuit verschillende perspectieven waar te nemen, is de moeite waard om als vaardigheid te ontwikkelen in je persoonlijke leven. In het schrijfcafe komen vaak vaste bezoekers, de stamgasten, maar ook als je er een enkele keer wilt deelnemen is dat heel goed mogelijk. De bijeenkomsten waar we creatief schrijven staan op zich. Je kunt meedoen wanneer je wilt. Als je je aanmeldt via yogasterrebos@gmail.com, dan ontvang je de link om online mee te doen. Het is even wennen maar dat gaat snel. Zowel beginners als gevorderden zijn welkom. Tot dinsdag!

Monique Smit  yogasterrebos@gmail.com

…

De zin van het leven schrijf je zelf

Vanaf 23 februari kun je bij Nieuwe Veste in Breda een cursus Levensverhalen volgen. Het is een tienwekelijkse cursus van 19.30 – 21.30 uur. Je hoeft geen schrijfervaring te hebben, maar dat mag wel natuurlijk. Inmiddels geef ik al jarenlang schrijftrainingen aan groepen. In cursussen, workshops en in Schrijfcafe Breda is het telkens weer een groot plezier om de verrassing bij de deelnemers te zien als ze een herinnering opvissen uit het geheugen en deze in woorden weten te vangen. De woorden, de zinnen, ze blazen letterlijk nieuw leven in.

Creatief schrijven en door je levensverhaal wandelen zorgt voor vitaliteit en stimuleert je levenslust. Als docent creatief schrijven ga ik met mijn cursisten via de taal op zoek naar herinneringen en naar waar het leven hen raakt en geraakt heeft. Samen halen we op een luchtige manier naar boven wat op een dieper niveau aanwezig is. Al schrijvend komt in taal naar buiten wat binnenin leeft. We schrijven over mooie herinneringen, gevoeligheden en ook over verdrietigheden maar daarnaast is er ook volop aandacht voor anekdotes en humor.

De manier waarop we samenwerken als schrijfgroep biedt veiligheid en er is zeker ook ruimte voor het ongewisse. Het belangrijkste is plezier beleven, ontdekken en rust vinden. Er wacht misschien wel een verrassing wanneer een thema door de tijd gevolgd wordt, iets waar iemand al lang last van kan hebben, zoals een laag zelfbeeld of harde oordelen. Mijn werkwijze is speels en uitnodigend. Zo worden langzaam maar zeker de contouren van levensthema’s zichtbaar. Een levenslange zoektocht, emoties en kwetsbaarheid kunnen dan uitmonden in een overzicht waar lijn in te ontdekken is. Het gaat in deze cursus meer om het proces dan om het uiteindelijke product. Het product is een levensboek met herinneringen, anekdotes en dromen.

Docent: Monique Smit

Mocht je informatie willen, bel gerust 06 13286386

Tot ziens!

Je kun je opgeven via Nieuwe Veste : https://www.nieuweveste.nl/index.php/klantenservice/contact

…

Zijn de lichaamsverzorgingsproducten die we gebruiken echt wel zo goed als de reclames beweren? En hoe zit het met het effect dat ze hebben op onze leefomgeving?

De VPRO heeft op zijn site een leuke methode om goede voornemens ook daadwerkelijk uit te voeren. Via een keuze menu word je geattendeerd op mogelijkheden om bij te dragen aan een betere wereld of gezonder leven. https://www.vprogids.nl/extra/specials/goede-voornemens/voornemens/kies-je-voornemen#1e4c0b5-7d96-4bfd-a81c-0cbbf7db26da

Zo kwam ik uit bij een boek van James Hamblin, uitgegeven door De bezige bij. In het voorwoord staat al iets waardoor je meteen wakker bent (zonder te douchen;) Het begint zo:

‘Vijf jaar geleden hield ik op met douchen. Dat wil zeggen: volgens de momenteel gangbare definities van het woord ‘douchen’. Ik maak mijn haar nog weleens nat, maar ik gebruik geen shampoo, conditioner of zeep meer, behalve op mijn handen. Verder ben ik opgehouden met andere verzorgingsproducten – scrubspul, vochtinbrengende crème, deodorant – die ik vroeger altijd met hygiëne associeerde. Niet dat ik iedereen deze aanpak hier nu zou willen aanbevelen, want het was in meer dan één opzicht vreselijk, maar het heeft ook mijn leven veranderd. Ik zou nu het liefst zeggen dat ik ben gestopt met douchen om een of andere nobele fatsoensreden, zoals het feit dat de gemiddelde Amerikaanse douchebeurt zo’n 80 liter brandschoon drinkwater kost. Dat water komt dan vol te zitten met op aardolie gebaseerde reinigingsmiddelen en zeepsoorten op basis van palmolie die gewonnen wordt op stukken land die anders nog steeds regenwoud zouden zijn.

De lichaamsverzorgingsproducten die de hele wereld rond gesleept worden in brandstofslurpende schepen en treinen bevatten antibacteriële conserveermiddelen en plastic microdeeltjes die in onze meren en rivieren eindigen en via ons eten en grondwater in ons eigen lichaam terechtkomen. Schappen en nog eens schappen vol van dit soort producten worden overal ter wereld verkocht in plastic flessen die nooit afgebroken zullen worden en uiteindelijk drijvende eilanden vormen in de oceanen. Eilanden waarmee walvissen tragisch genoeg proberen te paren. Dat van die walvissen is niet waar (hoop ik), maar de rest van dit verhaal is het wereldwijde effect van de dagelijkse badkamerrituelen van zeven miljard mensen, waarbij ik niet eens echt stilstond op de dag dat ik ophield met douchen.’

Gelukkig is het niet zo moeilijk om te besluiten wat minder zeepproducten in plastic flessen te gebruiken. Wat vaker bosbaden, een glas water en een gereinigde geest doen wonderen voor je huid. Op naar een schoon 2021!

Namasté…