Bij lekker weer gaan we de tuin in. Uiteraard wel nog steeds met afstand.
Yoga maakt fit en blij Vanaf maandag 31 mei gaan de yogalessen weer van start. Yogabeoefening houdt je lenig. Je wordt je bewust van de energie in het lichaam en hoe je deze kunt sturen en uitbreiden. Yoga is weldadig bij stress, pijnlijke gewrichten, rugpijn, hyperventilatie en tal van andere klachten. Neem voor een gratis proefles, privéles of meer informatie contact met me op.
Wat mij boeit in de verhalen die mensen over zichzelf schrijven is hun orginaliteit, hun echtheid en de manier waarop ze verbindingen leggen. Hella Haasse heeft jaren geleden diverse autobiografische geschriften gepubliceerd. Arthur Japin heeft vorig jaar in Geluk een geheimtaal zijn dagboeken gepubliceerd. Veel boeken die niet onder de noemer autobiografie zijn verschenen bevatten herinneringen uit het eigen leven van de auteur. In ‘Uit het leven van een hond’ van Sander Kollaard en in Thuis van Daniel Schreiber lees ik ook details uit het eigen leven.
Wat mij boeit zijn reflecties over de eigen identiteit. Hoe neemt de auteur zichzelf waar? In hoeverre is iemand in staat afstand te nemen van zichzelf? Het is boeiend om getuige te mogen zijn van een ontdekkingstocht en de verwondering die iemand ten deel kan vallen om telkens nieuwe landschappen in zijn of haar leven te ontdekken.
Zintuiglijk schrijven
Wat voor levendigheid zorgt zijn zintuiglijke indrukken tot in detail beschreven en waardoor het is alsof ik er zelf bij ben. De vergelijkingen die iemand maakt en hoe de levende werkelijkheid er uitziet, hoe iemand waarneemt en hoe deze realiteit zich uitbreidt waardoor er nieuwe inzichten ontstaan; ze geven hoop en vertrouwen, de levenslessen van anderen. Het is voor een deel het meebeleven van de emoties van anderen. Ik voel mee met de ander en blijf toch een beetje op afstand. Dat is een riante positie. Ik leef me in zonder dat de gebeurtenissen en de emoties al te diep door me heen snijden. In het lezen van de belevenissen, struggles en de gedachten die men daarover heeft, word je meegevoerd in momentopnamen van een werkelijkheid, terwijl je tegelijkertijd ook zelf vanuit een helikoptervisie het geheel kunt waarnemen. De auteur geeft met zijn woorden een indruk van hoe het is en deze indruk toets je tegelijkertijd aan je eigen ‘oordeel’ of kennis.
Betweters
Het is dan ook mooi als er niet al te veel uitleg wordt gegeven of aanwijzingen voor hoe de lezer het geschrevene dient te interpreteren. Dat maakt teksten vaak betweterig en saai. Ik krijg dan zelfs een gevoel van opstandigheid. Waar ik ook een beetje kriegelig van word, is zelfmedelijden. Ik heb boeken gerecenseerd met waargebeurde geschiedenissen die bleven steken in zelfbeklag. Dat is jammer. In het ideale geval, heeft de schrijver ook momenten waarop hij zelf afstand neemt van zijn verhaal of ten minste vraagtekens zet bij conclusies. Betweters en ‘zelfbeglijders’ als Ilja Pfeiffer in Hotel Europa vind ik erg irritant. Ze pretenderen een bepaalde wijsheid te hebben door zaken in een historisch perspectief te plaatsen en moeilijke woorden te gebruiken maar ze weten me niet te raken. Waarom niet? Omdat de echte liefde voor het leven, voor de dingen en vooral voor de mensen om hen heen ontbreekt.
Sander Kollaard daarentegen schrijft met oog voor detail en zo specifiek en genuanceerd dat het me ontroert en terug brengt naar mijn eigen herinneringen. Het singuliere of individuele is drager van liefde en van zin. De Franse filosoof Luc Ferry, schrijft in ‘Beginnen met filosofie’ dat het kenmerkende van een groot werk is dat het bijzondere zich verheft tot het universele. Dat lijkt mij een van de belangrijkste criteria waar een biografie aan zou moeten voldoen: Een hoog niveau van singulariteit en daar toch bovenuit stijgen. Het moet zo zijn dat de ander, ondanks de voor hem ‘vreemde werkelijkheid’ zich toch kan verbinden. Anders gezegd: Om een ander te begrijpen moet ik me losmaken van mezelf en krijg ik toegang tot een breder en rijker bewustzijn.
Verruimd denken
Het is mooi als de ander me kan inwijden in een wijsheid die verder reikt dan de mijne, die me een structuur biedt. Het kan ook een wetenschappelijke denktraditie zijn waarbij telkens een aspect wordt toegevoegd of wordt uitgebouwd waardoor er meer inzicht ontstaat in juist dat aspect van het denken. Zo is er de noodzaak van verruimd denken waarbij je je losmaakt van jezelf en je in plaats van de ander stelt. Dat maakt het mogelijk om de ander beter te begrijpen en je leert ook om je eigen oordelen vanuit het standpunt van anderen te bezien. Dat houdt in het vermogen tot zelfreflectie en afstand kunnen nemen van jezelf.
Dat betekent niet dat diepe emoties opzij geschoven moeten worden. Daar moet juist ook ruimte voor gemaakt worden, hoe ongemakkelijk ze ook zijn. Het verruimde denken is geworteld in het humanisme. Het leert dat je je eigenaardigheden niet hoeft te verloochenen maar dat ze, wanneer je er afstand van neemt, ze kunt bezien vanuit een ander gezichtspunt waardoor ze minder in zichzelf gekeerd blijven. In zekere zin is dat ook wat er gebeurt als mensen in cursussen creatief schrijven hun pijnlijke ervaringen in een andere vorm kunnen gieten. Het kan zelfs zomaar zijn dat een levenslang gevoel van schaamte zich transformeert in iets heel grappigs waardoor het lichter wordt.
Helen
Ik hoop zelf dat ik meer inzicht krijg in de thema’s die mijn leven kenmerken. Het schrijfavontuur lokt: welke geheimen liggen er in mijn geheugen verscholen? Wat gebeurt er als ik ze projecteer op het scherm van mijn huidige bewustzijn? Welke schrijftechnieken ga ik toepassen? Een (auto)biografie laat een ontwikkeling zien van iemands persoonlijkheid en het leven wordt altijd achteraf beschreven. Kierkegaard zei dat het leven alleen achterwaarts kan worden begrepen. Toch denk ik dat er ook essenties wegzakken die liggen te wachten op een aandachtige beschouwing.
Waar ik naar verlang in literatuur is geraakt worden diep van binnen. Een werkelijk goede tekst verbindt de lezer met zichzelf. Zoals Kafka zegt: ‘Een boek is een bijl voor de bevroren zee in ons.’ Er kan een plotseling inzicht optreden maar ook kan er langzaam iets beginnen te dagen. In dat geval smelt het ijs en wordt het ons gelijdelijk aan helder.
Er kan ook sprake zijn van een vermoeden: Die gewaarwording lijkt het een beetje op wat in het gedicht: Het kind en ik van Nijhof gebeurt. Maar toen heeft het geschreven, zonder haast en zonder schroom, al wat ik van mijn leven nog ooit te schrijven droom.
Schrijf of lees je graag? Wil je in contact komen met andere schrijvers en aan de slag met sprankelende schrijfopdrachten? Kom dan eens naar het online schrijfcafé Breda. In maart is het schrijfcafe elke dinsdagavond van 19.30 – 21.30 uur geopend. De kosten zijn 15,- Schrijfdocent is Monique Smit. Het eerstvolgende schrijfcafe is op dinsdag 2 maart 2021. Aan de hand van een thema krijg je schrijfopdrachten. Je doet inspiratie op, schrijft samen met andere schrijvers en wisselt tips uit. De sfeer is ongedwongen. De opdrachten zijn speels en luchtig. Wist je dat je stemming verbetert door het delen van ervaringen en dat bezig zijn met ‘betekenis geven’ een transformerende kracht heeft? Ruimte maken voor emoties in je leven zorgt ervoor dat je ook verbinding maakt met het emotionele leven van anderen. Creatief schrijven is een prettige manier om je binnenwereld te verkennen. We doen dat met behulp van schrijftechnieken zoals poëzie, fictie, drama en creatieve non-fictie. Voor veel mensen is schrijven een vast onderdeel van het leven, zoals lichaamsbeweging of meditatie. Het vermogen om de wereld vanuit verschillende perspectieven waar te nemen, is de moeite waard om als vaardigheid te ontwikkelen in je persoonlijke leven. In het schrijfcafe komen vaak vaste bezoekers, de stamgasten, maar ook als je er een enkele keer wilt deelnemen is dat heel goed mogelijk. De bijeenkomsten waar we creatief schrijven staan op zich. Je kunt meedoen wanneer je wilt. Als je je aanmeldt via yogasterrebos@gmail.com, dan ontvang je de link om online mee te doen. Het is even wennen maar dat gaat snel. Zowel beginners als gevorderden zijn welkom. Tot dinsdag!
Vanaf 23 februari kun je bij Nieuwe Veste in Breda een cursus Levensverhalen volgen. Het is een tienwekelijkse cursus van 19.30 – 21.30 uur. Je hoeft geen schrijfervaring te hebben, maar dat mag wel natuurlijk. Inmiddels geef ik al jarenlang schrijftrainingen aan groepen. In cursussen, workshops en in Schrijfcafe Breda is het telkens weer een groot plezier om de verrassing bij de deelnemers te zien als ze een herinnering opvissen uit het geheugen en deze in woorden weten te vangen. De woorden, de zinnen, ze blazen letterlijk nieuw leven in.
Creatief schrijven en door je levensverhaal wandelen zorgt voor vitaliteit en stimuleert je levenslust. Als docent creatief schrijven ga ik met mijn cursisten via de taal op zoek naar herinneringen en naar waar het leven hen raakt en geraakt heeft. Samen halen we op een luchtige manier naar boven wat op een dieper niveau aanwezig is. Al schrijvend komt in taal naar buiten wat binnenin leeft. We schrijven over mooie herinneringen, gevoeligheden en ook over verdrietigheden maar daarnaast is er ook volop aandacht voor anekdotes en humor.
De manier waarop we samenwerken als schrijfgroep biedt veiligheid en er is zeker ook ruimte voor het ongewisse. Het belangrijkste is plezier beleven, ontdekken en rust vinden. Er wacht misschien wel een verrassing wanneer een thema door de tijd gevolgd wordt, iets waar iemand al lang last van kan hebben, zoals een laag zelfbeeld of harde oordelen. Mijn werkwijze is speels en uitnodigend. Zo worden langzaam maar zeker de contouren van levensthema’s zichtbaar. Een levenslange zoektocht, emoties en kwetsbaarheid kunnen dan uitmonden in een overzicht waar lijn in te ontdekken is. Het gaat in deze cursus meer om het proces dan om het uiteindelijke product. Het product is een levensboek met herinneringen, anekdotes en dromen.
Docent: Monique Smit
Mocht je informatie willen, bel gerust 06 13286386
Zijn de lichaamsverzorgingsproducten die we gebruiken echt wel zo goed als de reclames beweren? En hoe zit het met het effect dat ze hebben op onze leefomgeving?
Zo kwam ik uit bij een boek van James Hamblin, uitgegeven door De bezige bij. In het voorwoord staat al iets waardoor je meteen wakker bent (zonder te douchen;) Het begint zo:
‘Vijf jaar geleden hield ik op met douchen. Dat wil zeggen: volgens de momenteel gangbare definities van het woord ‘douchen’. Ik maak mijn haar nog weleens nat, maar ik gebruik geen shampoo, conditioner of zeep meer, behalve op mijn handen. Verder ben ik opgehouden met andere verzorgingsproducten – scrubspul, vochtinbrengende crème, deodorant – die ik vroeger altijd met hygiëne associeerde. Niet dat ik iedereen deze aanpak hier nu zou willen aanbevelen, want het was in meer dan één opzicht vreselijk, maar het heeft ook mijn leven veranderd. Ik zou nu het liefst zeggen dat ik ben gestopt met douchen om een of andere nobele fatsoensreden, zoals het feit dat de gemiddelde Amerikaanse douchebeurt zo’n 80 liter brandschoon drinkwater kost. Dat water komt dan vol te zitten met op aardolie gebaseerde reinigingsmiddelen en zeepsoorten op basis van palmolie die gewonnen wordt op stukken land die anders nog steeds regenwoud zouden zijn.
De lichaamsverzorgingsproducten die de hele wereld rond gesleept worden in brandstofslurpende schepen en treinen bevatten antibacteriële conserveermiddelen en plastic microdeeltjes die in onze meren en rivieren eindigen en via ons eten en grondwater in ons eigen lichaam terechtkomen. Schappen en nog eens schappen vol van dit soort producten worden overal ter wereld verkocht in plastic flessen die nooit afgebroken zullen worden en uiteindelijk drijvende eilanden vormen in de oceanen. Eilanden waarmee walvissen tragisch genoeg proberen te paren. Dat van die walvissen is niet waar (hoop ik), maar de rest van dit verhaal is het wereldwijde effect van de dagelijkse badkamerrituelen van zeven miljard mensen, waarbij ik niet eens echt stilstond op de dag dat ik ophield met douchen.’
Gelukkig is het niet zo moeilijk om te besluiten wat minder zeepproducten in plastic flessen te gebruiken. Wat vaker bosbaden, een glas water en een gereinigde geest doen wonderen voor je huid. Op naar een schoon 2021!
